Özet


Anadolu Aleviliğinin Teşekkülünde Mucur ve Çevresinin Rolü
Mucur, XI. yy’dan itibaren Oğuz boylarının ve konargöçer Türkmen aşiretlerinin yurt edindiği ve yaylak olarak kullandığı bir yer olmuştur. Boy ve oymak adlarının Mucur ve çevresindeki köylere verilmiş olması da bunu desteklemektedir. Geyikli Baba, Aflak Baba, Sarı Saltuk, Hacı Bektaş-ı Veli ve müridlerinin bu yörede ortaya çıkmış olmaları, XIII. yüzyıldan itibaren Türklerin halk inançları üzerinde etkili olmuştur. Özellikle Hacı Bektaş-ı Veli’nin Vilayetname adlı eserinde yöre ve Ahi Evran için verdiği ayrıntılar, Anadolu Türk Aleviliğinin Ahilik ile ilgili bağlantısını da göstermektedir. Bu önemli şahsiyetlerle ilgili inançlar, “kam” kavramının devamı niteliğinde olmuş ve Gök Tanrı inancının İslami motiflerle süslenerek bugünkü Anadolu Aleviliğinin oluşmasında büyük rol oynamıştır. Mucur ve çevresi; Babai hareketinin örgütlü olarak ortaya çıkmasıyla, Malya Ovası’nda Anadolu Selçuklu birlikleri ve Babailer arasında yapılan savaşa sahne olmuştur. Bundan sonra bu bölgede Türk boy ve oymaklarının akışı devam etmiştir. Bu durum Mucur ve civarı başta olmak üzere, bütün Anadolu’da Aleviliğin inanç sisteminin ana hatlarıyla belirlenmesini sağlamıştır. Keramet sahibi olduğuna inanılan Horasan erenleri etrafında oluşan halk inançları Alevi-Bektaşi inançlarını büyük ölçüde etkilemiştir. Mucur ve çevresinde Hacı Bektaş-ı Veli’nin eşi Kadıncık Ana ile zaviyelerdeki hanımların etkin rol oynamaları da Türk töresi etrafında şekillenen Anadolu Aleviliğinde kadına verilen değeri göstermektedir. Mucur’un bu noktada bir ekol olduğunu rahatlıkla söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler
Mucur, Türkmen, Alevilik, Anadolu

Kaynakça