|
|
|
Yazar
|
:
Dilara Altaş
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2023
|
|
Sayı |
:
2-2023
|
|
Sayfa |
:
1-9
|
|
DOI Number: |
:
|
| Cite : |
Dilara Altaş , (2023). Anadolu Aleviliğinin Teşekkülünde Mucur ve Çevresinin Rolü . TİGİN Analitik Sosyal Bilimler Dergisi, 2-2023, p. 1-9. Doi: 10.46868/atdd.311.
|
|
|
Özet
Mucur, XI. yy’dan itibaren Oğuz boylarının ve konargöçer Türkmen aşiretlerinin yurt edindiği ve yaylak olarak kullandığı bir yer olmuştur. Boy ve oymak adlarının Mucur ve çevresindeki köylere verilmiş olması da bunu desteklemektedir. Geyikli Baba, Aflak Baba, Sarı Saltuk, Hacı Bektaş-ı Veli ve müridlerinin bu yörede ortaya çıkmış olmaları, XIII. yüzyıldan itibaren Türklerin halk inançları üzerinde etkili olmuştur. Özellikle Hacı Bektaş-ı Veli’nin Vilayetname adlı eserinde yöre ve Ahi Evran için verdiği ayrıntılar, Anadolu Türk Aleviliğinin Ahilik ile ilgili bağlantısını da göstermektedir. Bu önemli şahsiyetlerle ilgili inançlar, “kam” kavramının devamı niteliğinde olmuş ve Gök Tanrı inancının İslami motiflerle süslenerek bugünkü Anadolu Aleviliğinin oluşmasında büyük rol oynamıştır. Mucur ve çevresi; Babai hareketinin örgütlü olarak ortaya çıkmasıyla, Malya Ovası’nda Anadolu Selçuklu birlikleri ve Babailer arasında yapılan savaşa sahne olmuştur. Bundan sonra bu bölgede Türk boy ve oymaklarının akışı devam etmiştir. Bu durum Mucur ve civarı başta olmak üzere, bütün Anadolu’da Aleviliğin inanç sisteminin ana hatlarıyla belirlenmesini sağlamıştır. Keramet sahibi olduğuna inanılan Horasan erenleri etrafında oluşan halk inançları Alevi-Bektaşi inançlarını büyük ölçüde etkilemiştir. Mucur ve çevresinde Hacı Bektaş-ı Veli’nin eşi Kadıncık Ana ile zaviyelerdeki hanımların etkin rol oynamaları da Türk töresi etrafında şekillenen Anadolu Aleviliğinde kadına verilen değeri göstermektedir. Mucur’un bu noktada bir ekol olduğunu rahatlıkla söylemek mümkündür.
Anahtar Kelimeler
Mucur, Türkmen, Alevilik, Anadolu
Abstract
Since the XIth century, Mucur has been a place where Oghuz tribes and nomadic Turkmen tribes have settled and used as a plateau. The fact that the names of tribes and clans were given to the villages in and around Mucur supports this. The fact that Geyikli Baba, Aflak Baba, Sarı Saltuk, Hacı Bektaş-ı Veli and his disciples emerged in this region has been effective on the folk beliefs of Turks since the XIIIth century. Especially the details given by Hacı Bektaş-ı Veli in his work Vilayetname for the region and Ahi Evran also show the connection of Anatolian Turkish Alevism with Ahilik. The beliefs related to these important figures were the continuation of the concept of "kam" and played a major role in the formation of today's Anatolian Alevism by embellishing the belief in Sky God with Islamic motifs. Mucur and its surroundings were the scene of the battle between the Anatolian Seljuk troops and the Babais on the Malya Plain when the Babai movement emerged in an organised manner. After that, the flow of Turkish tribes and tribes continued in this region. This situation led to the outline of the belief system of Alevism in the whole of Anatolia, especially in Mucur and its neighbourhood. The folk beliefs formed around the Khorasan eren, who were believed to be the possessors of miracles, greatly influenced Alevi-Bektashi beliefs. The fact that Kadıncık Ana, the wife of Hacı Bektaş-ı Veli, and the ladies in the lodges play an active role in Mucur and its surroundings shows the value given to women in Anatolian Alevism, which is shaped around Turkish tradition. It is possible to easily say that Mucur is a school at this point.
Keywords
Mucur, Turkmen, Alevism, Anatolia